\input genmacs \newdimen \bigleftskip \bigleftskip = \hsize \divide \bigleftskip by 3% \leftskip = \bigleftskip \def \!{\par \nobreak}% \def \\{\par}% \def \,{~}% \input dnmacs \dnnum \def \prnum#1{\leavevmode\raise1ex\hbox{\dntiny ..\,#1..}}% \parindent = 0 pt \headline = {\dn \smalldn \mbh \hfil \parvan}% {\dn \gdef \mbh {mahaabhaarate}}% {\dn \gdef \parvan {svargarohanaparva}}% % % % Mahàbhàrata: Svargàrohaõaparvan % % This file generated by % mconv ../tokunaga/m18_v1.e % April 6, 1995: 1.44 p.m. % % Updated April 20, 1995: 7.22 p.m. % % Updated June 27, 1995: 7.14 p.m. % % Updated December 20, 1995: 4.01 p.m. % \vskip 0.5 in plus 5 pt minus 5 pt \goodbreak \centerline {\dn \bigdn 1} \vskip 0.3 in plus 2 pt minus 2 pt {\dn \qquad \qquad \qquad {j}} \medskip {\dn svarga.m trivi.s.tapa.m praapya mama puurvapitaamahaa.h\,|\!} {\dn paa.n.davaa dhaartaraa.s.traa"sca kaani sthaanaani bhejire\,||\,1||\\} {\dn etadicchaamyaha.m "srotu.m sarvaviccaasi me mata.h\,|\!} {\dn mahar.si.naabhyanuj~naato vyaasenaadbhuta karma.naa\,||\,2||\\} \medbreak {\dn \qquad \qquad \qquad {vai}} \medskip {\dn svarga.m trivi.s.tapa.m praapya tava puurvapitaamahaa.h\,|\!} {\dn yudhi.s.thiraprabh.rtayo yadakurvata tacch.r.nu\,||\,3||\\} {\dn svarga.m trivi.s.tapa.m praapya dharmaraajo yudhi.s.thira.h\,|\!} {\dn duryodhana.m "sriyaa ju.s.ta.m dadar"saasiinamaasane\,||\,4||\\} {\dn bhraajamaanaamivaaditya.m viira lak.smyaabhisa.mv.rtam\,|\!} {\dn devairbhraaji.s.nubhi.h saadhyai.h sahita.m pu.nyakarmabhi.h\,||\,5||\\} {\dn tato yudhi.s.thiro d.r.s.tva duryodhanamamar.sita.h\,|\!} {\dn sahasaa sa.mniv.rtto .abhuucchriya.m d.r.s.tvaa suyodhane\,||\,6||\\} {\dn bruvannuccairvacastaanvai naaha.m duryodhanena vai\,|\!} {\dn sahita.h kaamaye lokaa/llubdhenaadiirgha dar"sinaa\,||\,7||\\} {\dn yatk.rte p.rthivii sarvaa suh.rdo baandhavaastathaa\,|\!} {\dn hataasmaabhi.h prasahyaajau kli.s.tai.h puurva.m mahaavane\,||\,8||\\} {\dn draupadii ca sabhaamadhye paa~ncaalii dharmacaari.nii\,|\!} {\dn parikli.s.taanavadyaa"ngii patnii no gurusa.mnidhau\,||\,9||\\} {\dn svasti devaa na me kaama.h suyodhanamudiik.situm\,|\!} {\dn tatraaha.m gantumicchaami yatra te bhraataro mama\,||\,10||\\} {\dn maivamityabraviitta.m tu naarada.h prahasanniva\,|\!} {\dn svarge nivaaso raajendra viruddha.m caapi na"syati\,||\,11||\\} {\dn yudhi.s.thira mahaabaaho maiva.m voca.h katha.m cana\,|\!} {\dn duryodhana.m prati n.rpa.m "s.r.nu ceda.m vaco mama\,||\,12||\\} {\dn e.sa duryodhano raajaa puujyate trida"sai.h saha\,|\!} {\dn sadbhi"sca raajapravarairya ime svargavaasina.h\,||\,13||\\} {\dn viiralokagati.m praapto yuddhe hutvaatmanastanum\,|\!} {\dn yuuya.m svarge surasamaa yenaa yuddhe samaasitaa.h\,||\,14||\\} {\dn sa e.sa k.satradharme.na sthaanametadavaaptavaan\,|\!} {\dn bhaye mahati yo .abhiito babhuuva p.rthiviipati.h\,||\,15||\\} {\dn na tanmanasi kartavya.m putra yaddyuutakaaritam\,|\!} {\dn draupadyaa"sca parikle"sa.m na cintayatumarhasi\,||\,16||\\} {\dn ye caanye .api parikle"saa yu.smaaka.m dyuutakaaritaa.h\,|\!} {\dn sa.mgraame.svatha vaanyaatra na taansa.msmartumarhasi\,||\,17||\\} {\dn samaagaccha yathaanyaaya.m raaj~naa duryodhanena vai\,|\!} {\dn svargo .aya.m neha vairaa.ni bhavanti manujaadhipa\,||\,18||\\} {\dn naaradenaivamuktastu kururaajo yudhi.s.thira.h\,|\!} {\dn bhraat.Rnpapraccha medhaavii vaakyametaduvaaca ha\,||\,19||\\} {\dn yadi duryodhanasyaite viiraloka.h sanaatanaa.h\,|\!} {\dn adharmaj~nasya paapasya p.rthivii suh.rdadruha.h\,||\,20||\\} {\dn yatk.rte p.rthivii na.s.taa sahayaa saratha dvipaa\,|\!} {\dn vaya.m ca manyunaa dagdhaa vaira.m praticikiir.sava.h\,||\,21||\\} {\dn ye te viiraa mahaatmaano bhraataro me mahaavrataa.h\,|\!} {\dn satyapratij~naa lokasya "suuraa vai satyavaadina.h\,||\,22||\\} {\dn te.saamidaanii.m ke lokaa dra.s.tumicchaami taanaham\,|\!} {\dn kar.na.m caiva mahaatmaana.m kaunteya.m satyasa.mgaram\,||\,23||\\} {\dn dh.r.s.tadyumna.m saatyaki.m ca dh.r.s.tadyumnasya caatmajaan\,|\!} {\dn ye ca "sastrairvadha.m praaptaa.h k.satradharme.na paarthivaa.h\,||\,24||\\} {\dn kva nu te paarthivaa brahmannetaanpa"syaami naarada\,|\!} {\dn viraa.tadrupadau caiva dh.r.s.taketumukhaa.m"sca taan\,||\,25||\\} {\dn "sikha.n.dina.m ca paa~ncaalya.m draupadeyaa.m"sca sarva"sa.h\,|\!} {\dn abhimanyu.m ca durdhar.sa.m dra.s.tumicchaami naarada\,||\,26||\\} \vskip 0.5 in plus 5 pt minus 5 pt \goodbreak \centerline {\dn \bigdn 2} \vskip 0.3 in plus 2 pt minus 2 pt {\dn \qquad \qquad \qquad {y}} \medskip {\dn neha pa"syaami vibudhaa raadheyamamitaujasam\,|\!} {\dn bhraatarau ca mahaatmaanau yudhaamanyuuttamaujasau\,||\,1||\\} {\dn juhuvurye "sariiraa.ni ra.navahnau mahaarathaa.h\,|\!} {\dn raajaano raajaputraa"sca ye madarthe hataa ra.ne\,||\,2||\\} {\dn kva te mahaarathaa.h sarve "saarduulasamavikramaa.h\,|\!} {\dn tairapyaya.m jito loka.h kaccitpuru.sasattamai.h\,||\,3||\\} {\dn yadi lokaanimaanpraaptaaste ca sarve mahaarathaa.h\,|\!} {\dn sthita.m vittahi maa.m devaa.h sahita.m tairmahaatmabhi.h\,||\,4||\\} {\dn kaccinna tairavaapto .aya.m n.rpairloko .ak.saya.h "subha.h\,|\!} {\dn na tairaha.m vinaa vatsye j~naatibhirbhraat.rbhistathaa\,||\,5||\\} {\dn maaturhi vacana.m "srutvaa tadaa salilakarma.ni\,|\!} {\dn kar.nasya kriyataa.m toyamiti tapyaami tena vai\,||\,6||\\} {\dn ida.m ca paritapyaami puna.h punaraha.m suraa.h\,|\!} {\dn yanmaatu.h sad.r"sau paadau tasyaahamamitaujasa.h\,||\,7||\\} {\dn d.r.s.tvaiva ta.m naanugata.h kar.na.m parabalaardanam\,|\!} {\dn na hyasmaankar.na sahitaa~njayecchakro .api sa.myuge\,||\,8||\\} {\dn tamaha.m yatra tatrastha.m dra.s.tumicchaami suuryajam\,|\!} {\dn avij~naato mayaa yo .asau ghaatita.h savyasaacinaa\,||\,9||\\} {\dn bhiima.m ca bhiimavikraanta.m praa.nebhyo .api priya.m mama\,|\!} {\dn arjuna.m cendra sa.mkaa"sa.m yamau tau ca yamopamau\,||\,10||\\} {\dn dra.s.tumicchaami taa.m caaha.m paa~ncaalii.m dharmacaari.niim\,|\!} {\dn na ceha sthaatumicchaami satyametadbraviimi va.h\,||\,11||\\} {\dn ki.m me bhraat.rvihiinasya svarge.na surasattamaa.h\,|\!} {\dn yatra te sa mama svargo naaya.m svargo mato mama\,||\,12||\\} \medbreak {\dn \qquad \qquad \qquad {deva{}ah}} \medskip {\dn yadi vai tatra te "sraddhaa gamyataa.m putra maaciram\,|\!} {\dn priye hi tava vartaamo devaraajasya "saasanaat\,||\,13||\\} \medbreak {\dn \qquad \qquad \qquad {vai}} \medskip {\dn ityuktvaa ta.m tato devaa devaduutamupaadi"sam\,|\!} {\dn yudhi.s.thirasya suh.rdo dar"sayeti para.mtapa\,||\,14||\\} {\dn tata.h kuntiisuto raajaa devaduuta"sca jagmatu.h\,|\!} {\dn sahitau raaja"saarduula yatra te puru.sar.sabhaa.h\,||\,15||\\} {\dn agrato devaduutastu yayau raajaa ca p.r.s.thata.h\,|\!} {\dn panthaanama"subha.m durga.m sevita.m paapakarmabhi.h\,||\,16||\\} {\dn tapasaa sa.mv.rta.m ghora.m ke"sa"sauvala "saadvalam\,|\!} {\dn yukta.m paapak.rtaa.m gandhairmaa.msa"so.nitakardamam\,||\,17||\\} {\dn da.m"sotthaana.m sajhilliika.m mak.sikaa ma"sakaav.rtam\,|\!} {\dn ita"sceta"sca ku.napai.h samantaatparivaaritam\,||\,18||\\} {\dn asthi ke"sasamaakiir.na.m k.rmikii.ta samaakulam\,|\!} {\dn jvalanena pradiiptena samantaatparive.s.titam\,||\,19||\\} {\dn ayo muukhai"sca kaakolairg.rdhrai"s ca samabhidrutam\,|\!} {\dn suuciimukhaistathaa pretairvindhya"sailopamairv.rtam\,||\,20||\\} {\dn medo rudhirayuktai"sca chinnabaahuurupaa.nibhi.h\,|\!} {\dn nik.rttodara paadai"sca tatra tatra praveritai.h\,||\,21||\\} {\dn sa tatku.napa durgandhama"siva.m romahar.sa.nam\,|\!} {\dn jagaama raajaa dharmaatmaa madhye bahu vicintayan\,||\,22||\\} {\dn dadar"so.s.nodakai.h puur.naa.m nadii.m caapi sudurgamaam\,|\!} {\dn asi patravana.m caiva ni"sitak.sura sa.mv.rtam\,||\,23||\\} {\dn karambha vaalukaastaptaa aayasii"sca "silaa.h p.rthak\,|\!} {\dn lohakumbhii"sca tailasya kvaathyamaanaa.h samantata.h\,||\,24||\\} {\dn kuu.ta"saalmalika.m caapi duspar"sa.m tik.s.na ka.n.takam\,|\!} {\dn dadar"sa caapi kaunteyo yaatanaa.h paapakarmi.naam\,||\,25||\\} {\dn sa ta.m durgandhamaalak.sya devaduutamuvaaca ha\,|\!} {\dn kiyadadhvaanamasmaabhirgantavyamidamiid.r"sam\,||\,26||\\} {\dn kva ca te bhraataro mahya.m tanmamaakhyaatumarhasi\,|\!} {\dn de"so .aya.m ka"sca devaanaametadicchaami veditum\,||\,27||\\} {\dn sa sa.mnivav.rte "srutvaa dharmaraajasya bhaa.sitam\,|\!} {\dn devaduuto .abraviiccainametaavadgamana.m tava\,||\,28||\\} {\dn nivartitavya.m hi mayaa tathaasmyukto divaukasai.h\,|\!} {\dn yadi "sraanto .asi raajendra tvamathaagantumarhasi\,||\,29||\\} {\dn yudhi.s.thirastu nirvi.n.nastena gandhena muurchita.h\,|\!} {\dn nivartane dh.rtamanaa.h paryaavartata bhaarata\,||\,30||\\} {\dn sa sa.mniv.rtto dharmaatmaa du.hkha"sokasamanvita.h\,|\!} {\dn "su"sraava tatra vadataa.m diinaa vaaca.h samantata.h\,||\,31||\\} {\dn bho bho dharmaja raajar.se pu.nyaabhijana paa.n.dava\,|\!} {\dn anugrahaarthamasmaaka.m ti.s.tha taavanmuhuurtakam\,||\,32||\\} {\dn aayaati tvayi durdhar.se vaati pu.nya.h samiira.na.h\,|\!} {\dn tava gandhaanugastaata yenaasmaansukhamaagamat\,||\,33||\\} {\dn te vaya.m paartha diirghasya kaalasya puru.sar.sabha\,|\!} {\dn sukhamaasaadayi.syaamastvaa.m d.r.s.tvaa raajasattama\,||\,34||\\} {\dn sa.mti.s.thasva mahaabaaho muhuurtamapi bhaarata\,|\!} {\dn tvayi ti.s.thati kauravya yatanaasmaanna baadhate\,||\,35||\\} {\dn eva.m bahuvidhaa vaaca.h k.rpa.naa vedanaavataam\,|\!} {\dn tasminde"se sa "su"sraava samantaadvadataa.m n.rpa\,||\,36||\\} {\dn te.saa.m tadvacana.m "srutvaa dayaavaandiinabhaa.si.naam\,|\!} {\dn aho k.rcchramiti praaha tasthau sa ca yudhi.s.thira.h\,||\,37||\\} {\dn sa taa gira.h purastaadvai "srutapuurvaa.h puna.h puna.h\,|\!} {\dn glaanaanaa.m du.hkhitaanaa.m ca naabhyajaanata paa.n.dava.h\,||\,38||\\} {\dn abudhyamaanastaa vaaco dharmaputro yudhi.s.thira.h\,|\!} {\dn uvaaca ke bhavanto vai kimarthamiha ti.s.thatha\,||\,39||\\} {\dn ityuktaaste tata.h sarve samantaadavabhaa.sire\,|\!} {\dn kar.no .aha.m bhiimaseno .ahamarjuno .ahamiti prabho\,||\,40||\\} {\dn nakula.h sahadevo .aha.m dh.r.s.tadyumno .ahamityuta\,|\!} {\dn draupadii draupadeyaa"sca ityeva.m te vicukru"su.h\,||\,41||\\} {\dn taa vaaca.h saa tadaa "srutvaa tadde"sasad.r"siirn.rpa\,|\!} {\dn tato vimam.r"se raajaa ki.m nvida.m daivakaaritam\,||\,42||\\} {\dn ki.m nu tatkalu.sa.m karmak.rtamebhirmahaatmabhi.h\,|\!} {\dn kar.nena draupadeyairvaa paa~ncaalyaa vaa sumadhyayaa\,||\,43||\\} {\dn ya ime paapagandhe .asminde"se santi sudaaru.ne\,|\!} {\dn na hi jaanaami sarve.saa.m du.sk.rta.m pu.nyakarma.naam\,||\,44||\\} {\dn ki.m k.rtvaa dh.rtaraa.s.trasya putro raajasuyodhana.h\,|\!} {\dn tathaa "sriyaa yuta.h paapa.h saha sarvai.h padaanugai.h\,||\,45||\\} {\dn mahendra iva lak.smiivaanaaste paramapuujita.h\,|\!} {\dn kasyedaanii.m vikaaro .aya.m yadime naraka.m gata.h\,||\,46||\\} {\dn sarvadharmavida.h "suuraa.h satyaagama paraaya.naa.h\,|\!} {\dn k.saatra dharmaparaa.h praaj~naa yajvaano bhuuridak.si.naa.h\,||\,47||\\} {\dn ki.m nu supto .asmi jaagarmi cetayaano na cetaye\,|\!} {\dn aho cittavikaaro .aya.m syaadvaa me cittavibhrama.h\,||\,48||\\} {\dn eva.m bahuvidha.m raajaa vimamar"sa yudhi.s.thira.h\,|\!} {\dn du.hkha"sokasamaavi.s.ta"scintaavyaakulitendriya.h\,||\,49||\\} {\dn krodhamaahaarayaccaiva tiivra.m dharmasuto n.rpa.h\,|\!} {\dn devaa.m"sca garhayaamaasa dharma.m caiva yudhi.s.thira.h\,||\,50||\\} {\dn sa tiivragandhasa.mtapto devaduutamuvaaca ha\,|\!} {\dn gamyataa.m bhadra ye.saa.m tva.m duutaste.saamupaantikam\,||\,51||\\} {\dn na hyaha.m tatra yaasmyaami sthito .asmiiti nivedyataam\,|\!} {\dn matsa.m"srayaadime duuta sukhino bhraataro hi me\,||\,52||\\} {\dn ityukta.h sa tadaa duuta.h paa.n.duputre.na dhiimataa\,|\!} {\dn jagaama tatra yatraaste devaraaja.h "satakratu.h\,||\,53||\\} {\dn nivedayaamaasa ca taddharmaraaja cikiir.sitam\,|\!} {\dn yathokta.m dharmaputre.na sarvameva janaadhipa\,||\,54||\\} \vskip 0.5 in plus 5 pt minus 5 pt \goodbreak \centerline {\dn \bigdn 3} \vskip 0.3 in plus 2 pt minus 2 pt {\dn \qquad \qquad \qquad {vai}} \medskip {\dn sthite muhuurta.m paarthe tu dharmaraaje yudhi.s.thire\,|\!} {\dn aajagmustatra kauravya devaa.h "sakrapurogamaa.h\,||\,1||\\} {\dn svaya.m vigrahavaandharmo raajaana.m prasamiik.situm\,|\!} {\dn tatraajagaama yatraasau kururaajo yudhi.s.thira.h\,||\,2||\\} {\dn te.su bhaasvaradehe.su pu.nyaabhijana karmasu\,|\!} {\dn samaagate.su deve.su vyagamattattamo n.rpa\,||\,3||\\} {\dn naad.r"syanta ca taastatra yaatanaa.h paapakarmi.naam\,|\!} {\dn nadii vaitara.nii caiva kuu.ta"saalmalinaa saha\,||\,4||\\} {\dn lohakumbhya.h "silaa"scaiva naad.r"syanta bhayaanakaa.h\,|\!} {\dn vik.rtaani "sariiraa.ni yaani tatra samantata.h\,|\!} {\dn dadar"sa raajaa kaunteyastaanyad.r"syaani caabhavan\,||\,5||\\} {\dn tato vayu.h sukhaspar"sa.h pu.nyagandhavaha.h "siva.h\,|\!} {\dn vavau devasamiipastha.h "siitalo .atiiva bhaarata\,||\,6||\\} {\dn maruta.h saha "sakre.na vasava"scaa"svinau saha\,|\!} {\dn saadhyaa rudraastathaadityaa ye caanye .api divaukasa.h\,||\,7||\\} {\dn sarve tatra samaajagmu.h siddhaa"sca paramar.saya.h\,|\!} {\dn yatra raajaa mahaatejaa dharmaputra.h sthito .abhavat\,||\,8||\\} {\dn tata.h "sakra.h surapati.h "sriyaa paramayaa yuta.h\,|\!} {\dn yudhi.s.thiramuvaaceda.m saantvapuurvamida.m vaca.h\,||\,9||\\} {\dn yudhi.s.thira mahaabaaho priitaa devaga.naastava\,|\!} {\dn ehyehi puru.savyaaghra k.rtametaavataa vibho\,|\!} {\dn siddhi.h praaptaa tvayaa raaja/llokaa"scaapyak.sayaastava\,||\,10||\\} {\dn na ca manyustvayaa kaarya.h "s.r.nu ceda.m vaco mama\,|\!} {\dn ava"sya.m narakastaata dra.s.tavya.h sarvaraajabhi.h\,||\,11||\\} {\dn "subhaanaama"subhaanaa.m ca dvau raa"siipuru.sar.sabha\,|\!} {\dn ya.h puurva.m suk.rta.m bhu"nkte pa"scaannirayameti sa.h\,|\!} {\dn puurva.m narakabhaagyastu pa"scaatsvagamupaiti sa.h\,||\,12||\\} {\dn bhuuyi.s.tha.m paapakarmaa ya.h sa puurva.m svargama"snute\,|\!} {\dn tena tvameva.m gamito mayaa "sreyo .arthinaa n.rpa\,||\,13||\\} {\dn vyaajena hi tvayaa dro.na upaciir.na.h suta.m prati\,|\!} {\dn vyaajenaiva tato raajandar"sito narakastava\,||\,14||\\} {\dn yathaiva tva.m tathaa bhiimastathaa paartho yamau tathaa\,|\!} {\dn draupadii ca tathaa k.r.s.naa vyaajena naraka.m gataa.h\,||\,15||\\} {\dn aagaccha nara"saarduula muktaaste caiva kilbi.saat\,|\!} {\dn svapak.saa"scaiva ye tubhya.m paarthivaa nihataa ra.ne\,|\!} {\dn sarve svargamanupraaptaastaanpa"sya puru.sar.sabha\,||\,16||\\} {\dn kar.na"scaiva mahe.svaasa.h sarva"sastrabh.rtaa.m vara.h\,|\!} {\dn sa gata.h paramaa.m siddhi.m yadartha.m paritapyase\,||\,17||\\} {\dn ta.m pa"sya puru.savyaaghramaadityatanaya.m vibho\,|\!} {\dn svasthaanastha.m mahaabaaho jahi "soka.m narar.sabha\,||\,18||\\} {\dn bhraat.R.m"scaanyaa.mstathaa pa"sya svapak.saa.m"scaiva paarthivaan\,|\!} {\dn sva.m sva.m sthaanamanupraaptaanvyetu te maanaso jvara.h\,||\,19||\\} {\dn anubhuuya puurva.m tva.m k.rcchramita.h prabh.rti kaurava\,|\!} {\dn viharasva mayaa saardha.m gata"soko niraamaya.h\,||\,20||\\} {\dn karma.naa.m taata pu.nyaanaa.m jitaanaa.m tapasaa svayam\,|\!} {\dn daanaanaa.m ca mahaabaaho phala.m praapnuhi paa.n.dava\,||\,21||\\} {\dn adya tvaa.m devagandharvaa divyaa"scaapsaraso divi\,|\!} {\dn upasevantu kalyaa.na.m virajo.ambaravaasasa.h\,||\,22||\\} {\dn raajasuuya jitaa/llokaana"svamedhaabhivardhitaan\,|\!} {\dn praapnuhi tva.m mahaabaaho tapasa"sca phala.m mahat\,||\,23||\\} {\dn uparyupari raaj~naa.m hi tava lokaa yudhi.s.thira\,|\!} {\dn hari"scandra samaa.h paartha ye.su tva.m vihari.syasi\,||\,24||\\} {\dn maandhaataa yatra raajar.siryatra raajaa bhagiiratha.h\,|\!} {\dn dau.h.santiryatra bharatastatra tva.m vihari.syasi\,||\,25||\\} {\dn e.saa deva nadii pu.nyaa partha trailokyapaavanii\,|\!} {\dn aakaa"saga"ngaa raajendra tatraaplutya gami.syasi\,||\,26||\\} {\dn atra snaatasya te bhaavo maanu.so vigami.syati\,|\!} {\dn gata"soko niraayaaso muktavairo bhavi.syasi\,||\,27||\\} {\dn eva.m bruvati devendre kauravendra.m yudhi.s.thiram\,|\!} {\dn dharmo vigrahavaansaak.saaduvaaca sutamaatmana.h\,||\,28||\\} {\dn bho bho raajanmahaapraaj~na priito .asmi tava putraka\,|\!} {\dn madbhaktyaa satyavaakyena k.samayaa ca damena ca\,||\,29||\\} {\dn e.saa t.rtiiyaa jij~naasa tava raajank.rtaa mayaa\,|\!} {\dn na "sakyase caalayitu.m svabhaavaatpaartha hetubhi.h\,||\,30||\\} {\dn puurva.m pariik.sito hi tvamaasiirdvaitavana.m prati\,|\!} {\dn ara.nii sahitasyaarthe tacca nistiir.navaanasi\,||\,31||\\} {\dn sodarye.su vina.s.te.su draupadyaa.m tatra bhaarata\,|\!} {\dn "svaruupadhaari.naa putra punastva.m me pariik.sita.h\,||\,32||\\} {\dn ida.m t.rtiiya.m bhraat.R.naamarthe yatsthaatumicchasi\,|\!} {\dn vi"suddho .asi mahaabhaaga sukhii vigatakalma.sa.h\,||\,33||\\} {\dn na ca te bhraatara.h paartha narakasthaa vi"saa.m pate\,|\!} {\dn maayai.saa devaraajena mahendre.na prayojitaa\,||\,34||\\} {\dn ava"sya.m narakastaata dra.s.tavya.h sarvaraajabhi.h\,|\!} {\dn tatastvayaa praaptamida.m muhuurta.m du.hkhamuttamam\,||\,35||\\} {\dn na savyasaacii bhiimo vaa yamau vaa puru.sar.sabhau\,|\!} {\dn kar.no vaa satyavaak"suuro narakaarhaa"scira.m n.rpa\,||\,36||\\} {\dn na k.r.s.naa raajaputrii ca naarakaarhaa yudhi.s.thira\,|\!} {\dn ehyehi bharata"sre.s.tha pa"sya ga"ngaa.m trilokagaam\,||\,37||\\} {\dn evamukta.h sa raajar.sistava puurvapitaamaha.h\,|\!} {\dn jagaama sahadharme.na sarvai"sca trida"saalayai.h\,||\,38||\\} {\dn ga"ngaa.m deva nadii.m pu.nyaa.m paavaniim.r.sisa.mstutaam\,|\!} {\dn avagaahya tu taa.m raajaa tanu.m tatyaaja maanu.siim\,||\,39||\\} {\dn tato divyavapurbhuutvaa dharmaraajo yudhi.s.thira.h\,|\!} {\dn nirvairo gatasa.mtaapo jale tasminsamaapluta.h\,||\,40||\\} {\dn tato yayau v.rto devai.h kururaajo yudhi.s.thira.h\,|\!} {\dn dharme.na sahito dharmaanstuuyamaano mahar.sibhi.h\,||\,41||\\} \vskip 0.5 in plus 5 pt minus 5 pt \goodbreak \centerline {\dn \bigdn 4} \vskip 0.3 in plus 2 pt minus 2 pt {\dn \qquad \qquad \qquad {vai}} \medskip {\dn tato yudhi.s.thiro raajaa devai.h sarpi marudga.nai.h\,|\!} {\dn puujyamaano yayau ttatra yatra te kurupu.mgavaa.h\,||\,1||\\} {\dn dadar"sa tatra govinda.m braahme.na vapu.saanvitam\,|\!} {\dn tenaiva d.r.s.tapuurve.na saad.r"syenopasuucitam\,||\,2||\\} {\dn diipyamaana.m svavapu.saa divyairastrairupasthitam\,|\!} {\dn cakraprabh.rtibhirghorairdivyai.h puru.savigrahai.h\,|\!} {\dn upaasyamaana.m viire.na phalgunena suvarcasaa\,||\,3||\\} {\dn aparasminnathodde"se kar.na.m "sastrabh.rtaa.m varam\,|\!} {\dn dvaada"saaditya sahita.m dadar"sa kurunandana.h\,||\,4||\\} {\dn athaaparasminnudde"se marudga.nav.rta.m prabhum\,|\!} {\dn bhiimasenamathaapa"syattenaiva vapu.saanvitam\,||\,5||\\} {\dn a"svinostu tathaa sthaane diipyamaanau svatejasaa\,|\!} {\dn nakula.m sahadeva.m ca dadar"sa kurunandana.h\,||\,6||\\} {\dn tathaa dadar"sa paa~ncaalii.m kamalotpalamaaliniim\,|\!} {\dn vapu.saa svargamaakramya ti.s.thantiim arkavarcasam\,||\,7||\\} {\dn athainaa.m sahasaa raajaa pra.s.tumaicchadyudhi.s.thira.h\,|\!} {\dn tato .asya bhagavaanindra.h kathayaamaasa devaraa.t\,||\,8||\\} {\dn "sriire.saa draupadii ruupaa tvadarthe maanu.sa.m gataa\,|\!} {\dn ayonijaa lokakaantaa pu.nyagandhaa yudhi.s.thira\,||\,9||\\} {\dn drupadasya kule jaataa bhavadbhi"scopajiivitaa\,|\!} {\dn ratyartha.m bhavataa.m hye.saa nimitaa "suulapaa.ninaa\,||\,10||\\} {\dn ete pa~nca mahaabhaagaa gandharvaa.h paavakaprabhaa.h\,|\!} {\dn draupadyaastanayaa raajanyu.smaakamamitaujasa.h\,||\,11||\\} {\dn pa"sya gandharvaraajaana.m dh.rtaraa.s.tra.m manii.si.nam\,|\!} {\dn ena.m ca tva.m vijaaniihi bhraatara.m puurvaja.m pitu.h\,||\,12||\\} {\dn aya.m te puurvajo bhraataa kaunteya.h paavakadyuti.h\,|\!} {\dn suuryaputro .agraja.h "sre.s.tho raadheya iti vi"sruta.h\,|\!} {\dn aadityasahito yaati pa"syaina.m puru.sar.sabha\,||\,13||\\} {\dn saadhyaanaamatha devaanaa.m vasuunaa.m marutaam api\,|\!} {\dn ga.ne.su pa"sya raajendra v.r.s.nyandhakamahaarathaan\,|\!} {\dn saatyakipramukhaanviiraanbhojaa.m"scaiva mahaarathaan\,||\,14||\\} {\dn somena sahita.m pa"sya saubhadramaparaajitam\,|\!} {\dn abhimanyu.m mahe.svaasa.m ni"saakarasamadyutim\,||\,15||\\} {\dn e.sa paa.n.durmahe.svaasa.h kuntyaa maadryaa ca sa.mgata.h\,|\!} {\dn vimaanena sadaabhyeti pitaa tava mamaantikam\,||\,16||\\} {\dn vasubhi.h sahita.m pa"sya bhii.sma.m "saa.mtanava.m n.rpam\,|\!} {\dn dro.na.m b.rhaspate.h paar"sve gurumena.m ni"saamaya\,||\,17||\\} {\dn ete caanye mahiipaalaa yodhaastava ca paa.n.dava\,|\!} {\dn gandharvai.h sahitaa yaanti yak.sai.h pu.nyajanaistathaa\,||\,18||\\} {\dn guhyakaanaa.m gati.m caapi ke citpraaptaa n.rsattamaa.h\,|\!} {\dn tyaktvaa deha.m jitasvargaa.h pu.nyavaagbuddhikarmabhi.h\,||\,19||\\} \vskip 0.5 in plus 5 pt minus 5 pt \goodbreak \centerline {\dn \bigdn 5} \vskip 0.3 in plus 2 pt minus 2 pt {\dn \qquad \qquad \qquad {j}} \medskip {\dn bhii.smadro.nau mahaatmaanau dh.rtaraa.s.tra"sca paarthiva.h\,|\!} {\dn viraa.tadrupadau cobhau "sa"nkha"scaivottarastathaa\,||\,1||\\} {\dn dh.r.s.taketurjayatseno raajaa caiva sa satyajit\,|\!} {\dn duryodhana sutaa"scaiva "sakuni"scaiva saubala.h\,||\,2||\\} {\dn kar.na putraa"sca vikraantaa raajaa caiva jayadratha.h\,|\!} {\dn gha.totcakaadaya"scaiva ye caanye naanukiirtitaa.h\,||\,3||\\} {\dn ye caanye kiirtitaastatra raajaano diiptamuurtaya.h\,|\!} {\dn svarge kaala.m kiyanta.m te tasthustadapi "sa.msa me\,||\,4||\\} {\dn aahosvicchaa"svata.m sthaana.m te.saa.m tatra dvijottama\,|\!} {\dn anye vaa karma.na.h kaa.m te gati.m praaptaa narar.sabhaa.h\,|\!} {\dn etadicchaamyaha.m "srotu.m procyamaana.m tvayaa dvija\,||\,5||\\} \medbreak {\dn \qquad \qquad \qquad {su{}uta}} \medskip {\dn ityukta.h sa tu viprar.siranuj~naato mahaatmanaa \,|\!} {\dn vyaasena tasya n.rpateraakhyaatumupacakrame\,||\,6||\\} \medbreak {\dn \qquad \qquad \qquad {vai}} \medskip {\dn gantavya.m karma.naamante sarve.na manujaadhipa\,|\!} {\dn "s.r.nu guhyamida.m raajandevaanaa.m bharatar.sabha\,|\!} {\dn yaduvaaca mahaatejaa divyacak.su.h prataapavaan\,||\,7||\\} {\dn muni.h puraa.na.h kauravya paaraa"saryo mahaavrata.h\,|\!} {\dn agaadha buddhi.h sarvaj~no gatij~na.h sarvakarma.naam\,||\,8||\\} {\dn vasuuneva mahaatejaa bhii.sma.h praapa mahaadyuti.h\,|\!} {\dn a.s.taaveva hi d.r"syante vasavo bharatar.sabha\,||\,9||\\} {\dn b.rhaspati.m vive"saatha dro.no hya"ngirasaa.m varam\,|\!} {\dn k.rtavarmaa tu haardikya.h pravive"sa marudga.nam\,||\,10||\\} {\dn sanatkumaara.m pradyumna.h pravive"sa yathaagatam\,|\!} {\dn dh.rtaraa.s.tro dhane"sasya lokaanpraapa duraasadaan\,||\,11||\\} {\dn dh.rtaraa.s.tre.na sahitaa gaandhaarii ca ya"sasvinii\,|\!} {\dn patniibhyaa.m sahita.h paa.n.durmahendra sadana.m yayau\,||\,12||\\} {\dn viraa.tadrupadau cobhau dh.r.s.taketu"sca paarthiva\,|\!} {\dn ni"sa.thaakruura saambaa"sca bhaanu.h kampo vi.duuratha.h\,||\,13||\\} {\dn bhuuri"sravaa.h "sala"scaiva bhuuri"sca p.rthiviipati.h\,|\!} {\dn ugrasenastathaa ka.mso vasudeva"sca viiryavaan\,||\,14||\\} {\dn uttara"sca saha bhraatraa "sa"nkhena narapu.mgava.h\,|\!} {\dn vi"sve.saa.m devataanaa.m te vivi"surnarasattamaa.h\,||\,15||\\} {\dn varcaa naama mahaatejaa.h somaputra.h prataapavaan\,|\!} {\dn so .abhimanyurn.rsi.mhasya phalgunasya suto .abhavat\,||\,16||\\} {\dn sa yuddhvaa k.satradharme.na yathaa naanya.h pumaankva cit\,|\!} {\dn vive"sa soma.m dharmaatmaa karma.no .ante mahaaratha.h\,||\,17||\\} {\dn aavive"sa ravi.m kar.na.h pitara.m puru.sar.sabha\,|\!} {\dn dvaapara.m "sakuni.h praapa dh.r.s.tadyumnastu paavakam\,||\,18||\\} {\dn dh.rtaraa.s.traatmajaa.h sarve yaatudhaanaa balotka.taa.h\,|\!} {\dn .rddhimanto mahaatmaana.h "sastrapuutaa diva.m gataa.h\,|\!} {\dn dharmamevaavi"satk.sattaa raajaa caiva yudhi.s.thira.h\,||\,19||\\} {\dn ananto bhagavaandeva.h pravive"sa rasaatalam\,|\!} {\dn pitaamaha niyogaaddhi yo yogaadgaamadhaarayat\,||\,20||\\} {\dn .so.da"sa striisahasraa.ni vaasudeva parigraha.h\,|\!} {\dn nyamajjanta sarasvatyaa.m kaalena janamejaya\,|\!} {\dn taa"scaapyapsaraso bhuutvaa vaasudevamupaagaman\,||\,21||\\} {\dn hataastasminmahaayuddhe ye viiraastu mahaarathaa.h\,|\!} {\dn gha.totkacaadaya.h sarve devaanyak.saa.m"s ca bhejire\,||\,22||\\} {\dn duryodhana sahaayaa"sca raak.sasaa.h parikiirtitaa.h\,|\!} {\dn praaptaaste krama"so raajansarvalokaananuttamaan\,||\,23||\\} {\dn bhavana.m ca mahendrasya kuberasya ca dhiimata.h\,|\!} {\dn varu.nasya tathaa lokaanvivi"su.h puru.sar.sabhaa.h\,||\,24||\\} {\dn etatte sarvamaakhyaata.m vistare.na mahaadyute\,|\!} {\dn kuruu.naa.m carita.m k.rtsna.m paa.n.davaanaa.m ca bhaarata\,||\,25||\\} \medbreak {\dn \qquad \qquad \qquad {su{}uta}} \medskip {\dn etacchrutvaa dvija"sre.s.thaatsa raajaa janamejaya.h\,|\!} {\dn vismito .abhavadatyartha.m yaj~nakarmaantare.svatha\,||\,26||\\} {\dn tata.h samaapayaamaasu.h karma tattasya yaajakaa.h\,|\!} {\dn aastiika"scaabhavatpriita.h parimok.sya bhuja.mgamaan\,||\,27||\\} {\dn tato dvijaatiinsarvaa.mstaandak.si.naabhirato.sayat\,|\!} {\dn puujitaa"scaapi te raaj~naa tato jagmuryathaagatam\,||\,28||\\} {\dn visarjayitvaa vipraa.mstaanraajaapi janamejaya.h\,|\!} {\dn tatastak.sa"silaayaa.h sa punaraayaadgajaahvayam\,||\,29||\\} {\dn etatte sarvamaakhyaata.m vai"sampaayana kiirtitam\,|\!} {\dn vyaasaaj~nayaa samaakhyaata.m sarpasattre n.rpasya ha\,||\,30||\\} {\dn pu.nyo .ayamitihaasaakhya.h pavitra.m cedamuttamam\,|\!} {\dn k.r.s.nena muninaa vipra niyata.m satyavaadinaa\,||\,31||\\} {\dn sarvaj~nena vidhij~nena dharmaj~naanavataa sataa\,|\!} {\dn atiindriye.na "sucinaa tapasaa bhaavitaatmanaa\,||\,32||\\} {\dn ai"svarye vartataa caiva saa.mkhyayogavidaa tathaa\,|\!} {\dn naikatantra vibuddhena d.r.s.tvaa divyena cak.su.saa\,||\,33||\\} {\dn kiirti.m prathayataa loke paa.n.davaanaa.m mahaatmanaam\,|\!} {\dn anye.saa.m k.satriyaa.naa.m ca bhuuri dravi.na tejasaam\,||\,34||\\} {\dn ya ida.m "sraavayedvidvaansadaa parva.ni parva.ni\,|\!} {\dn dhuutapaapmaa jitasvargo brahmabhuuyaaya gacchati\,||\,35||\\} {\dn ya"sceda.m "sraavayecchraaddhe braahma.naanpaadamantata.h\,|\!} {\dn ak.sayyamannapaana.m vai pit.R.mstasyopati.s.thate\,||\,36||\\} {\dn ahnaa yadena.h kurute indriyairmanasaapi vaa\,|\!} {\dn mahaabhaaratamaakhyaaya pa"scaatsa.mdhyaa.m pramucyate\,||\,37||\\} {\dn dharme caarthe ca kaame ca mok.se ca bharatar.sabha\,|\!} {\dn yadihaasti tadanyatra yannehaasti na tatkva cit\,||\,38||\\} {\dn yajo naametihaaso .aya.m "srotavyo bhuutimicchataa\,|\!} {\dn raj~naa raajasutai"scaapi garbhi.nyaa caiva yo.sitaa\,||\,39||\\} {\dn svargakaamo labhetsvarga.m jaya kaamo labhejjayam\,|\!} {\dn garbhi.nii labhate putra.m kanyaa.m vaa bahu bhaaginiim\,||\,40||\\} {\dn anaagata.m tribhirvar.sai.h k.r.s.nadvaipaayana.h prabhu.h\,|\!} {\dn sa.mdarbha.m bhaaratasyaasya k.rtavaandharmakaamyayaa\,||\,41||\\} {\dn naarado .a"sraavayaddevaanasito devala.h pit.Rn\,|\!} {\dn rak.soyak.saa~n"suko martyaanvai"sampaayana eva tu\,||\,42||\\} {\dn itihaasamima.m pu.nya.m mahaartha.m veda sa.mmitam\,|\!} {\dn "sraavayedyastu var.naa.mstriink.rtvaa braahma.namagrata.h\,||\,43||\\} {\dn sa nara.h paapanirmukta.h kiirit.m praapyeha "saunaka\,|\!} {\dn gacchetparamikaa.m siddhimatra me naasti sa.m"saya.h\,||\,44||\\} {\dn bhaarataadhyayanaatpu.nyaadapi paadamadhiiyata.h\,|\!} {\dn "sraddadhaanasya puuyante sarvapaapaanya"se.sata.h\,||\,45||\\} {\dn mahar.sirbhagavaanvyaasa.h k.rtvemaa.m sa.mhitaa.m puraa\,|\!} {\dn "slokai"scaturbhirbhagavaanputramadhyaapayacchukam\,||\,46||\\} {\dn maataa pit.rsahasraa.ni putradaara"sataani ca\,|\!} {\dn sa.msaare.svanubhuutaani yaanti yaasyanti caapare\,||\,47||\\} {\dn har.sasthaana sahasraa.ni bhayasthaana "sataani ca\,|\!} {\dn divase divase muu.dhamaavi"santi na pa.n.ditam\,||\,48||\\} {\dn uurdhvabaahurviraumye.sa na ca ka"scicch.r.noti me\,|\!} {\dn dharmaadartha"sca kaama"sca sa kimartha.m na sevyate\,||\,49||\\} {\dn na jaatu kaamaanna bhayaanna lobhaad\!} {\dn \qquad dharma.m tyajejjiivitasyaapi heto.h\,|\!} {\dn nityo dharma.h sukhadu.hkhe tvanitye\!} {\dn \qquad jiivo nityo heturasya tvanitya.h\,||\,50||\\} {\dn imaa.m bhaarata saavitrii.m praatarutthaaya ya.h pa.thet\,|\!} {\dn sa bhaarata phala.m praapya para.m brahmaadhigacchati\,||\,51||\\} {\dn yathaa samudro bhagavaanyathaa ca himavaangiri.h\,|\!} {\dn khyaataavubhau ratnanidhii tathaa bhaaratamucyate\,||\,52||\\} {\dn mahaabhaaratamaakhyaana.m ya.h pa.thetsusamaahita.h\,|\!} {\dn sa gacchetparamaa.m siddhimiti me naasti sa.m"saya.h\,||\,53||\\} {\dn dvaipaayano.s.thapu.tani.hs.rtamaprameya.m\!} {\dn \qquad pu.nya.m pavitramatha paapahara.m "siva.m ca\,|\!} {\dn yo bhaarata.m samadhigacchati vaacyamaana.m\!} {\dn \qquad ki.m tasya pu.skarajalairabhi.secanena\,||\,54||\\} % % \bye